دیده شدن خون در ادرار توسط بیمار اغلب اضطراب و نگرانی شدیدی ایجاد می‌کند، بنابراین سعی خواهیم کرد در این نوشتار به شرح برخی از نکات مهم پیرامون این موضوع بپردازیم.

هماچوری آشکار و علل آن از مشکلات مهمی است که اورولوژیست معمولاً با اخذ شرح حال و توجه به نکاتی مثل؛ میزان خونریزی در ادرار، ارتباط زمانی خونریزی در طول مدت ادرار کردن که ممکن است ابتدا، انتها و یا در کل ادرار خونریزی مشهود باشد، همچنین همراهی درد با خونریزی در ادرار که ممکن است این درد در پهلوها و یا ناحیه زیر شکم و روی مثانه احساس شود و یا به شکل درد سوزشی همزمان با دفع ادرار باشد، همچنین مشاهده لخته خون در ادرار و حتی گاهی شکل این لخته ها از نکات قابل توجه در شرح حال بیمار می‌باشد.

علل متعددی می‌توانند موجب هماچوری آشکار شوند که در ادامه به شرح برخی از شایعترین آنها به تفکیک خواهیم پرداخت.

یکی از مهمترین بیماریهایی که باید در بیمار مبتلا به هماچوری آشکار مورد توجه قرار گیرد؛ تومور های مثانه می‌باشند خصوصاً چنانچه این خونریزی بدون درد باشد و توجه به فاکتورهای خطر در شرح حال بیمار مثل سیگار و دخانیات و تماس با مواد شیمیایی خاص که معمولاً این تماس‌ها شغلی می‌باشند و به دلیل مواد شیمیایی بکار رفته در بعضی صنایع خاص مثل صنایع لاستیک سازی و صنایع مرتبط با تولید و کاربرد رنگ  هستند. البته استفاده از برخی داروهای خاص نیز احتمال ابتلا به تومور های مثانه را افزایش می‌دهند.

امروزه تومور های مثانه اغلب براحتی توسط سونوگرافی قابل مشاهده و گزارش هستند و جهت ارزیابی دقیق‌تر اورولوژیست می‌تواند به شیوه آندوسکوپیک حین سیستوسکوپی آنها را تشخیص داده و همچنین به همین شیوه به درمان و اصطلاحاً تراشیدن تومور ( TUR-BT ) بپردازد و نمونه حاصل را جهت تعیین نوع پاتولوژی و ارزیابی میزان درگیری بافت مثانه به آزمایشگاه آسیب شناسی ارسال نماید تا در مورد چگونگی ادامه درمان برای بیمار خود تصمیم‌گیری کند.

سنگهای سیستم کلیه و مجاری ادراری نیز از جمله علل خونریزی آشکار در ادرار می‌باشند که معمولاً شرح حال درد در ناحیه پهلو ( در اثر انسداد در مسیر تخلیه ادرار از کلیه یا اصطلاحاً هیدرونفروز ) که در مواردی مثل سنگ حالب و سنگ لگنچه کلیه ایجاد میشود از نکاتی است که در شرح حال بیمار قابل توجه است و گاهی درد در سنگهای حالب، به سمت زیر شکم و روی مثانه و بیضه در مردان و کشاله ران در هر دو جنس کشیده می‌شود. سنگهای مثانه با جابجایی و ایجاد خراش در مخاط مثانه می‌توانند موجب هماچوری آشکار شوند. سنگهای کلیه و مجاری ادراری توسط سونوگرافی و در صورت صلاحدید اورولوژیست بررسی های تشخیصی رادیولوژیک دیگر قابل تشخیص و بر حسب نوع، اندازه و محل قرارگیری درمان مقتضی برایشان توسط جراح کلیه و مجاری ادراری انجام می‌گیرد.

عفونت‌های سیستم کلیه و مجاری ادراری خصوصاً عفونت‌های مثانه ( سیستیت ) نیز از جمله علل ایجاد خونریزی در ادرار می‌باشند که  اورولوژیست معمولاً با استفاده از آزمایش ادرار و کشت آن که معمولاً بالا بودن تعداد گلبولهای سفید ادرار و گزارش میکروب در کشت ادرار می‌تواند به تشخیص رسیده و با استفاده از آنتی‌بیوتیک مناسب درمان مقتضی برای بیمار انجام می‌گیرد و همچنین با انجام کشت مجدد مدتی پس از اتمام دوره درمان میتوان از بهبود بیمار اطمینان حاصل کرد. البته ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که گاها ویروسها نیز می‌توانند موجب هماچوری آشکار شوند.

آسیب‌های ناشی از ضربه یا تروما نیز از علل خونریزی واضح در ادرار می‌باشند که شرح حال ضربه معمولاً نکته واضح شرح حال بیمار می‌باشد، توجه به آثار بالینی ضربه مثل کبودی یا شکستگی استخوانها در ناحیه دنده‌ها یا لگن از نکات قابل توجه در معاینه بیماران بخصوص بیماران بستری در بیمارستان می‌باشد.

توجه به شرح حال دارویی بیمار از نکات مهم در مراجعین با هماچوری آشکار است که در این بین داروهای ضد انعقاد خون مثل آسپرین، وارفارین و پلاویکس از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. همچنین برخی داروهای شیمی درمانی مانند سیکلوفسفاماید می‌توانند با اثرات توکسیک روی مخاط مثانه، موجب هماچوری آشکار شوند.